مقدمه

واژه اي است كه در زمينه هاي متعدد و رشته هاي گوناگون از قبيل فلسفه ، جامعه شناسي ، معماري وشهر سازي بطور وسيع استفاده مي شود. ليكن تكثر كاربرد واژه فضا به معني برداشت يكسان از اين مفهوم در تمام زمينه هاي فوق نيست بلكه تعريف فضا از ديدگاه هاي مختلف قابل بررسي است .

مطالعات نشان مي دهد با وجود درك مشتركي كه به نظر مي رسد از اين واژه وجود دارد تقريبا توافق مطلقي درمورد تعريف فضا در مباحثي علمي به چشم نمي خورد و اين واژه از تعدد معنايي نسبتا بالايي برخوردار است و تعريف مشخص و جامعي وجود ندارد كه در برگيرنده تمامي جنبه هاي اين مفهوم باشد فضا يك مقوله بسيار عام است . فضا تمام جهان هستي را پر مي كند و ما را در تمام طول زندگي احاطه كرده است و ..

فضا ماهيتي جيوه مانند دارد كه چون نهري سيال تسخير وتعريف آن را مشكل مي نمايد . اگر قفس آن به  اندازه كافي محكم نباشد ، به راحتي به بيرون رسوخ مي كند و ناپديد مي شود فضا مي توان چنان نازك ووسيع به نظر آيد كه احساس وجود بعد از بين برود ( براي مثال در دشتهاي وسيع ، فضا كاملا بدون بعد به نظر مي رسد ) و ياچنان مملو از وجود سه بعدي باشد كه به هر چيزي در حيطه خودمفهومي خاص بخشد.

با اينكه تعريف دقيق و مشخص فضا دشوار وحتي ناممكن است ولي فضا قابل اندازه گيري است . مثلا مي گوييم هنوز فضاي كافي موجود است يا اين فضا پر است . نزديكترين تعريف اين است كه فضا را خالي در نظر بگيريم كه مي تواند شيء را در خود جاي دهد و يا از چيزي آكنده شود. نكته ديگري كه در مورد تعريف فضا بايد خاطر نشان كرد اين است كه همواره بر اساس يك نسبت كه چيزي از پيش تعيين شده و ثابت نيست . ارتباطي ميان ناظر و فضا وجود دارد . بطوري كه موقعيت مكاني شخص فضا را تعريف مي كند و فضا بنا به نقطه ديد وي به صورتهاي مختلف قابل ادراك مي باشد.

سير تحول تاريخي مفهوم فضا

فضا مفهومي است كه از ديرباز توسط بسياري از انديشمندان مورد توجه قرار گرفته و در دوره هاي مختلف تاريخي بر اساس رويكردهاي اجتماعي و فرهنگي رايج به شيوه هاي گوناگون تعريف شده  است .مصريها و هنديها با انكه نظرات متفاوتي در مورد فضا داشتند ، اما در اين اعتقاد اشتراك داشتند كه هيچ مرز مشخصي بين فضاي دروني تصور ( واقعيت ذهني ) با فضاي بروني ( واقعيت عيني) وجود ندارد در واقع فضاي دروني و ذهني روياها ،اساطير وافسانه ها با دنياي واقعي روزمره تركيب شده بود.

فایل ورد 111 ص