دسته: شیلات
بازدید: 35 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 114 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 24
دُلفین ها
- چكیده:
مطالب این مقاله مجموعه ای از اطلاعات درزمینه ی خانواده ی دلفین ها می باشدو دربرگیرنده ی كلیاتی پیرامون رده بندی؛ فیزیولوژی؛ بیولوژی؛ رفتارهای آنهاومعرفی بعضی گونه های این خانواده وبخصوص گونه هایی كه درخلیج فارس یافت می شوندوافسانه هاواسطوره های مربوط به آنهااست.
- مقدمه:
دراولین نگاه یك دلفین بسیار شبیه یك ماهی می باشد.اما دلفین هاهمانندماپستاندار هستند؛خون گرم(HOMOEOTHERMIK) بوده وبه بچه های خودشیرمی دهند.
فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو2400 سال قبل وال هارا جز‍‍ءپستانداران معرفی كرد.ارسطوحتی دریافته بود كه وال ها به بچه های خودشیر می دهندوازهواتنفس می كنند.
شباهت زیادی بین جمجمه ی كشف شده ازprosqualodon dovidi كه 25میلیون سال پیش زندگی می كرد وجمجمه ی یك دلفین امروزی وجوددارد.سوراخ بینی dovidi دربالای سرش می باشد.
گروه معینی از cetaceasهاكه نامشان ازلغت یونانی ketasبه معنی هیولای دریایی گرفته شده شامل دلفین هاویورپویزهامی باشند. دلفین هابا17جنس و36 گونه بزرگترین خانواده ی وال هابوده كه درهمه ی اقیانوس ها به جزآبهای سرد اقیانوس منجمد شمالی وجنوبی زندگی می كنند.
دلفینهایك جفت اندام پیشین پارویی داشته امافاقداندام های عقبی اند.دلفین ها شنا گران پر قدرتی هستند؛بابدن دوكی ودم لنگری قوی كه با حركات بالاوپایین آن حركت می كنند.
این حركات نیرویی را تولید كرده كه به یك باره شتاب زیادی می یابندوسرعت آنها گاهی بهkm\h40می رسد. درمیان وال ها ؛ دلفین هاباله ی پشتی مشخصی دارندودراین میان دلفین های رودخانه ای باله ی پوششی كوژدارند. تفاوت جالب شاید ازفاصله ی دور دلفین هاوكوسه هاتقریبا مشابه هم باشنداماشكل دم دلفین هاوبه طوركلی نهنگ ها مسطح بوده وحركت دم روبه بالاوپایین است درحالی كه دم كوسه ماهی هاعمودی ومانندسایرماهی هاحركت باله ی دمی آنهابه صورت جانبی است.
درجمجمه ی دلفین هامنقاركاملامشخص می باشدوهمه ی دلفین ها به استثنایrissos منقار دارند.استخوان بینی پیش فكی وفكی تاحدودی نامتقارن هستندودرهرفك تعدادزیادی دندان كوچك ونوك تیزوجوددارد كه تعدادآنهادرهر نیمه فك 40تا50عددمی باشدودرفك بالامعمولاَتعداددندان هابیشتراست ودربعضی گونه هاتعداددندان هابه 260عددنیزمی رسد.فاقدمینااست وبهآنهاجوردندان یاهمودونت می گویند.
تعداددندان هاوتیزی آنهادلفین هارا برای تغذیه ازماهی هاسازگارساخته ودندان های دلفین هابرای جویدن طراحی نشده اندوآنهابا ضربه ی زبان خود ماهی رادرسته قورت می دهند.
دلفین هاگروهی زندگی می كنند وگله های بزرگی ازآنها برای شكار ماهی دورازساحل وگاهی نزدیك ساحل می شوند .مراسم شكارشان بسیاردیدنی است.
دلفین ها درمسیر امواج به دور گله های ساردین حلقه زده ویكی ازآنها ماهی هارابه طرف بقیه می فرستد وسپس جای خودرابادیگری عوض می كند.ماهی هابه هواپریده ودرست به دهان دلفین ها می افتند مراسم شكار در پایان مُد خاتمه می یابد.پوست بدن دلفین ها معمولا صاف وبرهنه است .
اپیدرمشان چند لایه بوده ودرزیردرم لایه ی هیپودرم قراردارد لایه ی چربی در همین قسمت است ضخامت این لایه گاهی تا50سانتی مترهم می رسد این لایه به حفظ گرماوشناوری آنها كمك می كند.
سوراخ بینی دلفین هاووال هادر بالای سرشان قرارگرفته كه وال های دندان دار فقط یك سوراخ بینی دارند اما وال های فیلتر كننده دو سوراخ بینی دارند.
(شكل1)
هواازبینی وارد ریه های آن ها می شود وبه قفسه ی سینه ی ارتجاعی آنهاامكان تنفس های عمیق را می دهد. سوراخ بینی دلفین‌ها به صورت هلالی بوده و تا زمانی كه در حال نفس‌گیری است باز و زمانی كه به داخل آب شیرجه می‌روند به وسیله نیروی ماهیچه‌ای بسته می‌شود در واقع نفس خود را حبس كرده و حدود 2 ساعت نیز می‌توانند زیر آب بمانند و هنگامی كه دوباره برای نفس‌گیری به سطح می‌آیند به علت برخورد هوای گرم درون شش‌ها و هوای سرد خارج فواره‌هایی ایجاد می‌شود كه از فاصله دور نیز دیده می‌شود.
1- دلفین‌ها هم مـی رقصند!
قبل از جفت‌گیری دلفین‌ها؛مرحله‌ای برای ابراز عشق در بین آنها وجود دارد. آنها ساعت‌ها همدیگر را دنبال كرده و به نوازش هم می‌پردازند به صورتی كه شكم‌هایشان در تماس با هم می‌باشد در واقع می‌توان گفت كه دلفین‌ها حیوانات بی‌بند و باری هستند آنها با هم جفت نمی‌شوند و در عوض هر دلفین در دفعات زیاد با یكی بعد از دیگری جفت‌گیری می‌كنند.
جفت‌گیری معمولاً در تابستان و یا پاییز صورت می‌گیرد و دوره آبستنی تقریباً حدود 10 ماه می‌باشد.
بیضه‌ها به صورت كشیده و در محوطه شكمی قرار دارند. آلت تناسلی نر در جیب پوستی مخصوصی قرار دارد كه در هنگام تحریك خارج می‌شود.
توله‌ها از دم متولد می‌شوند و بلافاصله بعد از قطع بند ناف نوزاد باید برای اولین نفس كشیدن به سطح آب بیاید. توله‌های متولد شده نمی‌دانند چه كاری باید انجام دهند،اما مادران به توله‌های خود كمك كرده و آنها را به طرف سطح هل می‌دهند.
توله‌ها كه بعد از تولد 95cm طول دارند و می‌توانند شنا كنند به همراه مادر خود به هر جایی می‌روند و از شیر پرچرب مادر خود كه 10 برابر شیر یك گاو ارزش كالریك دارد می‌نوشند و در عرض 1 هفته دو برابر می‌شوند.دلفین مادر گاهی تا 1 سال و 6 ماه به توله خود شیر می‌دهد. توله‌ها زمانی كه مادر شنا می‌كند شیر می‌خورند البته در این هنگام مادر آهسته حركت می‌كند؛پستان‌های مادر 1 جفت بوده و در ناحیه شكمی در نزدیكی مهبل در داخل جیب پوستی (pauch) قرار دارد. تنها در زمان شیردهی نوك پستان‌ها خارج می‌شود و مادر برای اینكه زمان شیردهی كوتاهتر شود به مخزن مخصوص ذخیره شیر خود فشار وارد می‌كند ، تا توله سریعتر برای تنفس به سطح آب باز گردد.
دلفین‌ها ی دیگر زمانی كه توله‌ای به گلّه اضافه می‌شود به دقت از آن محافظت می‌كنند و زمانی كه مادر توله به جستجوی غذا می‌رود دور بچه دیوار دفاعی تشكیل می‌دهند تا از گزند حمله كوسه‌ها در امان باشند حتی این حس فراتر رفته و سعی در نجات توله‌ها از تورهای ماهیگیری نیز می كنند.
سوراخ گوش دلفین‌ها به فاصله كمی در پشت چشمانشان قرار گرفته و این قسمت در پایین محل اتصال آرواره به جمجمه می‌باشد. گوش میانی دارای سه استخوانچه چكشی، سندانی و ركابی است. (در دوزیستان خزندگان، پرندگان 1 عدد به نام كلوملا) دلفین‌ها فركانس‌هایی حدود 5 تا 150 كیلوهرتز را تولید كرده و فركانس‌های تا 80 كیلوهرتر را می‌شنوند و در واقع قدرت شنوایی آنها 4 برابر انسان است آنها با ایجاد اصوات و دریافت انعكاس آنها دقیقاً همه چیز را بررسی می‌كنند به این عمل Echo- location می‌گویند.
صدای آنها همانند وزوز كردن و گاهی غژغژ كردن در می‌باشد این صداها در حفره بینی در زیر سوراخ بینی و بخشی هم توسط جنجره تولید می‌شود و در حنجره ماهیچه‌های ظریفی برای كنترل امواج عبوری از آن وجود دارد
Echo- locate حس فوق‌العاده قوی می‌باشد به طوری كه دلفین‌ها به راحتی با چشم بسته فرق میان دو توپ را كمی اندازه آنها با هم فرق داشته باشد تشخیص می‌دهند و با استفاده از این حس قوی مكان دقیق ماهی‌ها را تعیین می‌كنند دلفین‌ها برای دریافت صدا از آرواره تحتانی خود استفاده می‌كنند و اعتقاد دانشمندان بر این است كه آرواره تحتانی دلفین‌ها و نهنگهای دنداندار توخالی و شامل پوسته استخوانی بسیار نازك است در اطراف حفره ای پر از روغن قرار دارد كه برای انتقال صوت مناسب است. بخش عقبی آرواره پایینی به گوش میانی خیلی نزدیك است.